Bij een post van Max over zijn nieuwe 9mm lens ontstond het idee om iets te schrijven over fotografie anno 2025.

Want fotografie, dat is toch die beste camera die je altijd bij je hebt, oftewel je smartphone? Leuke filter er op, delen, posten, en naar de volgende.

Er is enerzijds en anderzijds in het tijdperk van smartphonefotografie. Enerzijds is het een wonder der techniek, en een vaardigheid om die te bedienen om in seconden te beslissen, richten en raak te schieten. Soms in een fractie raak.

Anderzijds ontbreekt er soms iets. Veel iPhone foto’s lijken op elkaar. Ik fiets op een prachtige weg over de Veluwe (de Uddelermeerweg), haal snel het toestel uit het achterzak en kom thuis met foto’s die niet weergeven wat er werkelijk was. Misschien had ik zonder foto’s verder moeten fietsen.

Ander voorbeeld. Munchen, afgelopen maart. Ik wist aanvankelijk niet zo goed wat ik moest met die grote stad en tref foto’s die dat illustreren. Een stadspoort, licht, maar verder? Wilde ik hier iets vastleggen of was het de automatische piloot die op de knop drukte? Had ik beter kunnen kijken, met name bijsnijden?

In dat wat ontbreekt zit iets van focus. Gisteren las ik dit essay (via Kottke) over aandacht. Nog voordat we iets goed gezien hebben, zijn we bezig het te fotograferen. Denk aan dat ene liedje bij het concert van Patrick Watson, waar iedereen vooral staat te filmen, en niet te luisteren. Denk aan het werk van de onlangs overleden Martin Parr, die massatoerisme documenteerde, onder meer als meta-fotograaf. Denk aan commentaren, zoals in The Extinction of Experience of gewoon in stripjes als van 9 tot 5 over de betekenis van het leven (‘achter een beeldscherm zitten’).

Focus in fotografie, hoe dan wel? Ik pakte mijn Sony Alpha 6000 (gekocht in 2016, slijtvast) en reed langs de Maasvlakte. Het nieuwe land waar de wegen nog in aanleg zijn. Ik kom terug met foto’s die meer aandacht, misschien ook meer mysterie bevatten.

In 2008 was er eens een opdracht tijdens een fotografiecursus, genaamd ‘Het ei van Columbus’. De opdracht vraagt je naar een plek te gaan, met de camera bij je, maar op locatie minstens 15 minuten te wachten voordat je op de ontspanner drukt. Destijds een succesvolle serie gemaakt in het Griftpark.

De beste camera is misschien niet degene die je bij je hebt, maar de camera die je diepe aandacht weet te grijpen.