RIP Ken Downie

 

 Met de leeftijd die je ondertussen hebt bereikt sterven er nu elke dag wel muzikanten wiens muziek in minder of meerdere mate iets voor je betekent heeft. Maar het gebeurde me nog niet zo vaak dat er een muzikant sterft waarvan ik met recht en reden kan zeggen dat hij mijn leven mee bepaald heeft. 

 Als techno zonder enige twijfel mijn jonge zelf vormgegeven heeft dan was Ken Downie, toen nog samen met zijn makkers van Plaid, als The Black Dog een van de spreekwoordelijke diamanten in het voorhoofd. De eerste Black Dog e.p.'s, Temple of Transparant Balls, Bytes en Spanners zijn van die doors of perception die je heel je leven meedraagt. Ik meen het originele trio in de slechts half herinnerde jaren negentig zelfs een keer live gezien te hebben. 

 Ook na de split van de originele Black Dog ben ik zijn platen blijven kopen, ook al was dat meer uit hondse trouw. De revolutie was achter de rug en verder bouwen en variëren op je eigen grootsheid is geen schande en de kwaliteit was altijd voldoende om hem nooit echt af te schrijven. Ik herinner me sinds het millennium vooral die twee legendarische postpunk mixes, die hij samen met zijn nieuwe Black Dog kornuiten en Regis in elkaar had gedraaid en die ik jaren figuurlijk heb grijsgedraaid. En om een plaat uit te brengen met de titel Music for Real Airports moet je ook gewoon veel lef hebben. 

 Adieu Sterrenzeiler!

 

 

2025 in Muziek

  Zoals al vele jaren het geval is luister ik 90% van de tijd - als het niet meer is - naar jazz in alle geuren en kleuren en ik zou hier dus kunnen schrijven dat mijn favoriete muziek van dit jaar door Charles Mingus (Mingus! Mingus! Mingus! Geef ons meer Mingus!), Jimmy Giuffre's trio met Paul Bley en Steve Swallow, Paul Desmond, Borah Bergman, Anthony Braxton, Herbie Nichols, Steve Lacy, Mal Waldron, Peter Brötzmann en Keith Jarrett gemaakt werd. 

 Maar zo af en toe valt aan uitstekende nieuwe muziek natuurlijk niet te ontkomen. Dus hieronder 10 noemenswaardige releases die ik in 2025 op cd heb aangeschaft. Nog steeds mijn favoriete drager trouwens. Onverslijtbaar, neemt weinig plek in, moet je niet omdraaien en vermijdt het oneindige luisteren van streamen. 

1. Sylvie Courvoisier & Wadada Leo Smith  - Angel Falls

2. Rafael Toral - Travelling Light

3. The Necks - Disquiet

4. Mary Halvorson - About Ghosts

5. The Young Gods - Appear Disappear

6. John Scofield & Dave Holland - Memories of Home

7. Aksak Maboul - Before Aksak Maboul

8. Sandwell District - End Beginnings

9. Lucy Railton - Blue Veil

10. Kali Malone & Drew McDowall - Magnetism

 Daarnaast nog eervolle vermeldingen voor het weeral succulente derde deel van Oren Ambarchi's Ghosted trio; de eerste Rashad Becker in lange tijd; Implosion van The Bug vs Ghost Dubs (de gewoonlijke coole shit maar nu ook weer niet het ultieme dubmeesterwerk dat ze ervan maken); en zonder twijfel de nieuwe Sunn 0))) vinyl, die ik heb gekocht maar nog niet beluisterd. 

 Die dubbele psych compilatie van Richard Norris was ook heel erg leuk. En de box van Costin Mieranu op Metaphon is echt wel hemels en misschien wel de ontdekking van het jaar. De talrijke Japanse ambient-, city pop-, weirdo- en punkcompilaties en het oneindige reservoir aan Hosono en Sakamoto gerelateerde releases ga ik nu niet opnoemen, omdat dat er elk jaar gewoon te veel zijn. Dan heb ik het zelfs nog niet gehad over de output van Jim O'Rourke en zijn eega Eiko Ishibashi of Lucrecia Dalt in een productie van David Sylvian. En met de beste K-pop van het jaar ga ik anderen al helemaal niet lastig vallen.  

 Ziezo. Nu ga ik terug jazz luisteren.

  Nieuwe Pynchon als een sneltrein uitgelezen. Zou eindelijk Against the Day en Mason & Dixon nog eens moeten uitlezen. Opnieuw beginnen dus. Een Pynchondraad volg je. Die pak je nooit meer op als je hem laat vallen of kwijt bent.

 Nood aan meer M. John Harrison. Climbers misschien? Maar dat kan wachten. Virconium later misschien ook nog eens opnieuw bezoeken.

 Nu aan John Crowleys Ægypt begonnen. Benieuwd. Thematisch niet echt mijn ding maar zo goed geschreven dat je honderd bladzijden ver bent voordat je het beseft. 

 Ondertussen nog afwisselen met enkele wekelijkse hoofdstukken Mémoires d'Hadrien. Kwestie van de Romeinen toch nog in de buurt te houden. Nog steeds Syme voor het slapen gaan.

 En de goddelijke Ian Penman, wiens Satie en Fassbinder je in verteerbare stukken kunt proeven. Nog weken zoet mee.

  2025 is niettemin op het nippertje overwegend een fictiejaar aan het worden. Tenminste, als je Wish I Was Here, an Anti-memoir - zonder twijfel het beste dat ik in jaren gelezen heb, een autobiografische pendant van The Sunken Land Begins to Rise Again - als non-fictie beschouwt.   

 Nog steeds aan het twijfelen over Schattenfroh trouwens. 

 

Eerste beluistering van Pacific Breeze: Japanese City Pop, AOR And Boogie 1976-1986. Heel hard moeten lachen dat gemakkelijk de helft van alle nummers van ver of dichtbij met de leden van Yellow Magic Orchestra te maken heeft. 

 

Ik blijf erbij: Arnon Grunberg is de enige in het nederlandse taalgebied die iets te zeggen en schrijven heeft.

  Letterlijk alles staat onder druk. Wereldwijd. Valt het allemaal nog reuze mee hier in West-Europa. Toch is het nog niet erg genoeg om te stoppen met blaten en huilen om niks. 

 Mijn moeder is momenteel in het ziekenhuis en als ik zeg dat ik tot nu toe op de afdeling geriatrie twee ziekenzusters of schoonmakers heb gezien die niet via immigratie, eerste of tweede generatie, in dit land zijn terechtgekomen, dan zal het veel zijn. Of het nu uit Oost-Europa of Afrika of India is. Bus- en trambestuurders: net hetzelfde. Haven van Antwerpen, toch de economische motor van Vlaanderen, waar ik zelf werkzaam ben: gemakkelijk de helft, als het al niet twee derde is, van de havenarbeiders op mijn tram en bus naar het havengebied zijn van buitenlandse afkomst. IT? Idem. En dan gaan we een potje zitten zeuren over immigratie.  

 Liever haat dan oplossingen. Als hun gezichten maar rood kunnen aanlopen en ze hun kelen maar schor schreeuwen kunnen. Omdat het allemaal niet meer om hen draait.

 De volkswil. Laat me niet lachen. 

  Ik ben me momenteel door Alexandre Kojève's driedelige Essai d'une Histoire Raisonnée de la Philosophie Païenne aan het worstelen. En als ik zeg worstelen betekent dat dat ik na twee maanden nog steeds bezig ben met de inleiding van 180 bladzijden in kleine druk, hetgeen in feite een doorgedachte en volledig uitgeschreven versie van het Hegeliaanse systeem is - these - antithese - parathese - synthese. Waarom hij dat Hegeliaanse Système de Savoir nu al drie of vier keer heeft uitgelegd zal me hopelijk nog duidelijk worden. 

 Of Kojève 'gelijk heeft' of de filosofische waarheid spreekt doet niet ter zake. Wat me opvalt is dat we in de 21ste eeuw, en zelfs al in de late 20ste eeuw, zulk een onderneming gewoon als pure waanzin zouden beschouwen. Zelfs in tijden van techbros die elke zes maanden aankondigen het menselijke denken overstegen te hebben, is dat soort arrogantie waarlijk bewonderenswaardig te noemen.

 Kojève reduceert heel de westerse filosofie tot een eenvoudige reeks: Parmenides en Heraclitus - Plato - Aristoteles - Hellenistische filosofie en Neoplatonisme - Kant - Hegel. Zes stappen. Al de rest is conceptuele variatie. En na Hegel, dat is bekend, is het gedaan, voltooid. Genoeg geweest. Het is allemaal gedacht.

 Nu moet je Kojève nooit te serieus nemen. Zijn Introduction à la Lecture de Hegel leent vaak genoeg bij Marx en Heidegger (die hij naar ik aanneem beschouwt als variaties op respectievelijk Hegel en de presocratici). En het is nu niet zo dat hij gestopt is met denken na Hegel. Zijn discussies met en over Leo Strauss en Carl Schmitt zijn genoegzaam bekend. En ook over determinisme en quantumfysica heeft hij nog iets te zeggen gehad. Voor hij met Hegel zijn Damascusmoment had, heeft hij nog werk over atheïsme en Russisch mysticisme met de wereld gedeeld. 

 Maar te willen beweren en ook te willen verdedigen dat die zes stappen al moeilijk genoeg zijn en dat je het daar dus bij gaat houden, roept bij mij een vreemde nostalgie op, naar die 20ste eeuw waarin mensen waarlijk dachten dat ze het gezien, gevonden hadden. Waarna de Fransen het niet konden laten om de zuivere stroom te vertroebelen en alles weer zo wijds mogelijk open te gooien. En daartoe ironisch genoeg door diezelfde Kojève geïnspireerd werden. 

 Nu kan je met de huidige stand van zaken hem geen ongelijk geven. De liberale democratie hebben we gehad. Dat was het westerse hoogtepunt. Sinds kort is het opnieuw blood and guts en plat machtsvertoon. Politiek is niet langer voor mietjes. En dat het denken zelf al een tijdje doodziek is mag ondertussen ook wel duidelijk zijn.

  

RIP JD Twitch (1968-2025)

 

 Het zotte is dat ik slechts een Optimo dj set heb mogen bijwonen en dat was of all places in Mumbai. 

 Fulfilment - Moeilijk in het Nederlands te vertalen. Letterlijk vervulling, maar buiten een wens vervullen we haast niks anders. Verwezenlijking en voldoening, of bevrediging en voltooiing zijn al beter.

In elk geval veronderstelt het streven naar plénitude (nog zo'n woord dat niet volledig en eerder stuntelig vertaalt naar het Nederlands, want het impliceert ook overvloed, hetgeen een exces van vervulling is), volledigheid, afhandeling van een proces. Dus ook een terminus.

 Nu, buiten in mathematische en technische zin (die feitelijk buiten de menselijke vervulling blijven), bestaat er wel zoiets als menselijke vervulling? In die zin dat enkel de dood de enige fulfilment van een menselijk bestaan is. Omdat de mens sterfelijk is moet hij sterven en dat is dus zijn vervulling (hetgeen ook meteen een verlediging is). 

 Je zou ook een biologische vervulling kunnen poneren. Het menselijke organisme als volgroeid waarna onmiddellijk na de vervulling de aftakeling begint. Waarbij opgemerkt kan worden dat er desondanks toch altijd delen blijven doorgroeien. Tanden groeien maar een keer, oren en nagels blijven doorgroeien of opnieuw groeien. (Is er misschien een relatie tussen biologisch groeien en de drang naar vervulling?)   

 Uiteraard bestaan er ontzettend veel korte termijn vervullingen (in de zin van hedonisme - bijvoorbeeld het orgasme - en consumptie - een volle maag, maar dat is dan weer biologisch), maar is die vervulling iets dat essentieel deel uitmaakt van de mens (een immer voorwaarts streven tot de dood er een einde aan maakt) of is dat socialisatie? 

  Las net een kort stukje uit Knausgaards The Reenchanted World essay, over het feit dat smartphones en computers niet in zijn dromen opduiken. Neem aan omdat hij net als ikzelf nog in het pre-digitale tijdperk is opgegroeid.

 En inderdaad. Ik kan me met de beste wil van de wereld geen droom herinneren waarin iPhone, iPad of zelfs maar eender welk stuk technologie een rol spelen. 

 In mijn dromen besta ik op wegen en paden, in straten en huizen, en beweeg ik mezelf in landschappen. 

 De echte wereld bestaat nog. Zelfs in je dromen.  

  Ik las ooit Raymond Queneau's hoogst amusante Les Fous Litéraires. Daarin geeft hij een staaltje van allerlei dilettanten, amateurs en zelfverklaarde genieën uit de achttiende en negentiende eeuw die in zelf uitgegeven werkjes en pamfletten de zotst mogelijke filosofieën, religieuze profetieën en wetenschappelijke en geschiedkundige verklaringen met de mensheid wensten te delen. Schuddebuiken en schaterlachen verzekerd.

 Nu, in die tijd, toen er nog veel minder mensen dan vandaag het lezen vaardig waren, laat staan een boek konden bekostigen, maakte dat allemaal niet zoveel uit. Zot zijn doet, zoals ze dat bij ons zeggen, geen zeer. En die mannen - dat waren ze over het algemeen - werden ook enkel maar in Queneau's naslagwerk opgenomen omdat ze terecht vergeten waren en hun dundrukken hoogstwaarschijnlijk nog enkel op de Parijse vlooienmarkt voor een stuiver te grabbel werden gegooid. Had Raymond er de humor niet van ingezien hadden ze nooit, zelfs niet als grap, herdrukt geweest.

 Hoeveel erger is het met ons gesteld. Ik heb zelf nog de ingezondenbriefschrijvers ten overvloede mogen ervaren die in couranten en hebdomadaires allerhande hun opinies en meninkjes gelukkig niet van de daken konden schreeuwen. Zelfs tot op vandaag houdt elke krant of magazine wel een plekje opzij voor zij die 'het eens goed gaan zeggen'. Maar ook hun op papier gedrukte woedeuitbarstingen en hees geschreeuwde volksstemmen zijn nu voor het grootste gedeelte tot pulp verwerkt en vervolgens al vele malen tot tweedehands toiletpapier gerecycleerd. Nog iets lager op de intellectuele ladder is er dan nog de cafépraat, maar die ben je gelukkig vaak al vergeten is het niet na de volgende hijs dan zeker na de uitgewerkte kater die erop volgt. 

 Nu spendeer ik daags wel eens een uurtje op Twitter, of zoals de huidige eigenaar dat graag noemt, X. Door deze revolutionaire uitvinding kan werkelijk iedereen zijn mening de wereld in sturen en deze delen. Gezien we reeds een tijdje in het era van de massa mogen verkeren (ons is de Zaligheid!), was het natuurlijk maar een kwestie van seconden of de allerdomste, allergoorste, meest van de pot gerukte zelfverklaarde haatkoppen en minus habentes gingen hun semi-alfabetische schrijfsels, hersenveesten en gewoon ook wel withete waanzin aan humanity at large meedelen. En we weten allemaal dat domheid van alle plagen die de mensheid ooit geteisterd hebbende de meest besmettelijke is. 

 Nog een graad erger, want zichzelf als bijdragend aan het debat beschouwend, zijn dan uiteraard de pseudo-intellectuelen die niks vinden aan Citizen Kane of Ozu en Kurosawa ouderwetse meuk vinden, Parasite geen leuke film vinden omdat de klassenstrijd daarin afwijkt van het gedachtengoed van Lukacs en helemaal niet snappen waarom je Bob Dylan of Picasso, laat staan Shakespeare en Sophocles goed zou moeten vinden. Beyoncé, Megan Thee Stallion of de laatste K-pop sensatie zijn hun muzikale jaar nul. Met Tolstoi en Dostoevsky en Camus maken zij de kachel aan, want 'we staan nu ondertussen toch wel verder'. Wiskunde, chemie en sinds de geboorte van het universum geldende natuurwetten verklaren zij fake news. Het scheelt niet veel of ze vermelden hun IQ in de bio. 

 Nu ben ik zelf heel erg van de vrije meningsuiting, maar wat dit alles toch wel heel tragisch maakt is dat deze onwaarschijnlijke hoeveelheid absolute lulkoek voor eeuwig en altijd opzoekbaar blijft. Ontelbare datacentra behoeven elke dag opnieuw de energie van heelder continenten om deze laagst gemene delers van het menselijk vernuft bij te houden en indien nodig te delen en dus nogmaals te vermenigvuldigen. De eencellige drek en droesem van schrijven, spreken en denken tot in de oneindigheid opgeslagen en op verzoek consulteerbaar. 

 Voor het eerst smeek ik onze ster - O Zon! - om een wel gerichte elektronische puls die alle elektriciteit op de planeet even onderbreekt en al dat hopeloze gelul in een klap wegveegt. Ik heb boeken genoeg en desnoods lees ik wel een paar dagen enkel bij daglicht. Misschien ga ik zelfs de straat op om met de eerste de beste medemens een praatje te slaan. Maar, in godsnaam, verlos ons van deze onzin. 

Notes on K-pop 15: K-popped

  Muziekgenres en tijdelijke voorkeuren en liefhebberijen komen en gaan, dus persoonlijk had ik niet vermoed na bijna twee jaar enkel Koreaanse popmuziek te luisteren nog steeds elke dag mee op de K-pop golf te surfen. Ondanks de dagen dat de kinderachtigheden, de fan wars op social media, de idiote cancellations voor de minste gepercipieerde faux pas, de rechtszaken en de vaak toch wel heel generieke nieuwe K-pop acts je allemaal de strot uitkomen, overwint de charme steeds opnieuw, gewoon ook al omdat er letterlijk duizenden K-pop nummers zijn om naar terug te grijpen als de current state of k-pop je even te veel wordt. 

 Blackpink heeft na twee jaar nog eens een hit gebaard, aespa blijft knaller na knaller uitbrengen, oude held Key heeft net een absolute topper met de wereld gedeeld en BTS staat nog steeds op non-actief. En dan heb ik het nog niet over de onwaarschijnlijke Netflix hit Kpop Demon Hunters, die ondanks - of misschien dankzij - de Amerikaanse makelij zowaar dreigt uit te monden in het grootste K-pop event ooit. Net iets te generisch om mijn ding te zijn, maar alles wat K-pop naar de massa brengt is beter dan andersom. Beter kan het feitelijk amper. 

 De voorbije jaren is het einde of minstens het absolute dieptepunt van K-pop al talloze malen afgekondigd. Ik moet daar eens smakelijk om lachen. En dit artikel in The Guardian slaat echt wel de nagel op de kop waarom dat zo is. Niet dat de gebruikelijke lacherigheid of het regelrechte onbegrip over K-pop hier helemaal vermeden wordt. Daarvoor beschouwen westerse schrijvers en commentatoren zich toch nog altijd iets te superieur over die rare Koreanen, met hun dansjes en kinderachtige melodietjes. Onzin uiteraard. Maar voor het eerst lees ik hier toch een zeker inzicht in het verschil tussen Koreaanse en westerse popmuziek. Dat niet merkwaardig eerder positief uitvalt voor het Koreaanse kamp.

 Dat oosterlingen meer gefocust zouden zijn op het collectief, behoudender, zeg maar gerust conservatiever, en beleefder zouden zijn mogen dan ondertussen uitgewoonde clichés zijn maar het is ook waarheid. Voor een K-pop artiest is popmuziek geen lachertje, maar minstens ambacht en op zijn best kunstvorm. En om tot kunst te komen moet je hard werken. Wie zoals ikzelf fan is van een K-pop groep ziet het haast wekelijks voorbijkomen uit de mond van zijn favoriete K-pop sterren: I of We will work harder. 

 Het is ondertussen al een even groot cliché dat deze mentaliteit deel zou uitmaken van het fameuze hyperkapitalisme dat zich sinds de jaren tachtig meester heeft gemaakt van Zuid-Korea. Maar dat is onzin. Het zit gewoon in de Koreaanse genen. Leven is bijdragen aan de gemeenschap en dus werken. En K-pop idol zijn is een job als een ander. En als je daarin de beste wil worden moet je hard-harder-hardst werken. K-pop artiesten zijn letterlijk altijd aan het werk. Geen enkel zoveelste succes kan ooit een reden om op de lauweren te gaan rusten. Men reist van optreden naar award show, van buitenlandse showcase naar een fotosessie, van tv-show naar acte de présence zonder enige onderbreking, met YouTube interviews en vlogs en ontelbare social media posts daarbovenop. Rust en slaap zijn enkel biologisch verplicht. K-pop sterren die op gezette tijd een pauze moeten inlassen wegens pure uitputting en soms daardoor zelfs in het ziekenhuis belanden, daar kijk je als fan niet meer van op. Hoort er gewoon bij. 

 K-pop is uiteindelijk perfectie of helemaal niks. 

 Maar het is toch vooral dat collectieve aspect dat K-pop zo uniek maakt. Als K-pop Idol maak je altijd deel uit van een groter geheel. Dat is om te beginnen al de platenfirma, het productieteam, de managers (elk idol heeft zijn persoonlijke begeleider), de producers en songschrijvers en - belangrijk in K-pop - de back-up dansers van de choreografie. En dan komt nog het allerbelangrijkste: het fandom. Bij elke prijsuitreiking zijn het steeds eerst de fans en bij uitbreiding het grote publiek die de dankbetuigingen krijgen. Je eigen zelf als individu in het zonnetje zetten dat doe je niet. Komt gewoon niet in je op. Je mag best trots zijn maar je beseft dat je daar trots staat te zijn dankzij anderen. 

 Wat een verschil met het gebruikelijke, zeg zelfs maar verplichte, egocentrisme van de gemiddelde westerse popzanger/es. Zij kunnen gerust heel hun leven adolescent blijven en indien nodig een pauze inlassen, af en toe de mist ingaan, hun verslavingen en relatieperikelen en tegenwoordig hun trauma's en mental health problems met de wereld delen. Het draait gewoon allemaal rond hen. Maar hen vragen om tegelijk synchroon te dansen en te zingen? Om vier keer per jaar nieuwe muziek uit te brengen? Om hun vetes, onhebbelijkheden en slechte karaktertrekken voor zichzelf te houden? Om zich fatsoenlijk te gedragen en de vulgariteit in te tomen? Kunnen ze niet.