Colorado (staat)
| Staat van de Verenigde Staten | |||
|---|---|---|---|
| Coördinaten | 39°0'NB, 105°30'WL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 269.837 km² (0,4% water) | ||
| Inwoners (2020) |
5.773.714 (21,3 inw./km²) | ||
| Hoofdstad | Denver | ||
| Politiek | |||
| Gouverneur | Jared Polis (D) (sinds 2019) | ||
| Overig | |||
| Tijdzone | Mountain Standard Time (UTC−7) | ||
| Toegetreden | 1 augustus 1876 | ||
| Bijnaam | Centennial State | ||
| ISO 3166-2 | US-CO | ||
| Website | colorado.gov | ||
| Detailkaart | |||
| |||
Colorado is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten. Het telde 5.773.714 inwoners in 2020, de helft daarvan gevestigd in het grootstedelijk gebied van Denver, de hoofdstad en grootste stad, gelegen net ten oosten van de Rocky Mountains. De staat Colorado is genoemd naar de rivier Colorado (die daar ontspringt), Spaans voor 'gekleurd'. De standaardafkorting voor de staat is CO. De bijnaam van Colorado is The Centennial State.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De regio waartoe het huidige Colorado behoort, wordt al meer dan 13.000 jaar bewoond door indianen. Bij opgravingen in Larimer County zijn voorwerpen gevonden, die dateren uit de periode van 11.200 v.Chr. tot 3000 v.Chr. De Anasazi woonden in het gebied van de dalen en mesas van het Coloradoplateau. De Ute bevolkten de bergdalen van de zuidelijke en westelijke Rocky Mountains. De Arapaho en de Cheyenne trokken westwaarts om te jagen op de High Plains.
De Verenigde Staten verwierven een territoriale claim op de oostelijke flank van de Rocky Mountains door de Louisiana Purchase van Frankrijk in 1803. Dit leidde tot een conflict met Spanjes claim dat een grote regio rond de kolonie van Santa Fe de Nuevo México een soevereine handelszone was. Zebulon Pike leidde een verkenningsexpeditie van het Amerikaanse leger naar het betwiste gebied in 1806. Pike en zijn mannen werden in februari van het jaar daarop in de San Luis Valley gearresteerd door de Spaanse cavalerie. Ze werden eerst naar Chihuahua gebracht en daarna in juli Mexico uitgezet.
De Verenigde Staten zagen af van hun aanspraak op al het land ten zuiden en westen van de rivier de Arkansas bij de aankoop van Florida van Spanje met het Adams-Onísverdrag van 1819. Mexico werd uiteindelijk in 1821 onafhankelijk, maar stond zijn noordelijke territoria af aan de Verenigde Staten na de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog met de Vrede van Guadalupe Hidalgo in 1848. In 1849 stichtten de mormonen van Deseret de buitenwettelijke Voorlopige Staat Deseret, waarbij ze het gehele uitstroomgebied van de Green River en de Colorado claimden. De federale overheid weigerde deze staat te erkennen, waarna de mormonen meer dan 20 jaar lang afzagen van kolonisatie van het gebied ten oosten van de Green River. De Verenigde Staten verdeelden het gebied van het toekomstige Colorado onder het territorium New Mexico en het territorium Utah, beide ontstaan in 1850, en territoria Kansas en het Nebraska, beide ontstaan in 1854.
De meeste Amerikaanse kolonisten die naar het westen trokken, naar Oregon, Deseret of Californië, vermeden de onherbergzame Rocky Mountains. In plaats daarvan volgden ze de North Platte en de Sweetwater door wat nu Wyoming is. Op 9 april 1851 stichtten Spaanse kolonisten uit Taos, New Mexico het dorp San Luis, toen nog in het territorium New Mexico, maar wat later de eerste permanente Europese nederzetting van Colorado zou worden. In juli 1858 werd goud gevonden langs de South Platte River, wat leidde tot de Pike's Peak Gold Rush. De hoeveelheid goud die in deze regio langs de rivieren en stromen werd gevonden nam snel af, maar mijnwerkers ontdekten in de nabijgelegen bergen goud, zilver en andere mineralen, die veel waardevoller waren. Dit leidde tot een grote bevolkingstoename. Veel van de nederzettingen die toen werden gebouwd, veranderden in spookstadjes toen het goud opraakte of de markt instortte, maar sommige overleefden als gok- of skioord. Een voorbeeld van het laatste is het chique Aspen.
De Voorlopige Regering van het territorium Jefferson werd op 24 augustus
