Tari
 | Serradhân atopik umum ka`ḍinto èngghi panèka sabâgiyân rintisan. Abâ`na kèngèng abhânto Wikipèḍia kalabân ngembhângaghi. |
Tari panèka geraghân baḍhân sè ritmis mènangka ungkabhân jiwa sè aghâbây geraghân, sè ngasèlaghi unsur-unsur ka asreyan bân arte sè ḍâlem. Tarian èfokusaghi dḍâ' konsep kreatif bân koreografi.[1]
Tarian aropaaghi sarana bân infrastruktur ghâbây upacara ka'aghâmaan. Bhâli panèka sala sèttong conto wilay è Inḍonèsia sè ros-terrosan alaksana'aghi kabuḍhâjhâ'an è ḍâlem kaoḍhi'ân sabbhân arè. Bânnè namong Bhâli, namong jhughân bânnya' wilaya laènna è Inḍonèsia, akaḍhi Papua, Sulawesi Lao', bân Kalimantan. Upacara sè aghuna'aghi tariyân è antarana kalahèrân, ngerra' ghighi, ngerra' obu' sè kapèng 1, upacara nyelametaghi omor, kabinan, bân kamatèyân. Tariyân-tariyân aghâma panèka aghâdhui kakowaḍhân sakral, soccè, bân magis. Contona, tariyân Barong bân Sanghyang ḍâri Bali, Tariyân Kelahèrân ḍâri Papua, bân tariyân maḍâteng ojhân ḍâri Nusa Tenggara Tèmor.
Tari jhughân aghâḍhuwân peran mènangka senni pertunjhughân otabâ serrèng èsebbhut mènangka senni teater. Menorot Susanne K. Langer, filsuf seni Amerika, ḍâlem filsafat, tariyân mènangka senni pertunjhughân panèka bentu' lowar ḍâri proses ḍâlem manossa sè koḍhu èkaton sareng ḍhibi' bân orèng laèn.[2]
Pèrioḍisasi
[beccè' | beccè' sombher]- Dasawarsa sekitar 20.000 SM kantos 400 M (primitif). È jhâman masyarakat primitif bâḍâ ḍuwâ' jhâman, èngghi panèka Jhâman Bâtu bân Jaman Logam. È jhâman bâto, tariyân coma èyèrèng kalabân sorak bân kopa'an. Sâmentara jârèya, è jhâman logam, ampon bâdâ rè-karèna bhikakas tabbhuwân sè akabâ' sareng tariyân, èngghi panèka nekara. Nekara panèka macem tambur ghâjhâng sè aropa akaḍhi kapal oap sè èbâlik. Nekara serrèng ètemmoè è daèra Somattra, Jhâbâ, Bhâli, Polo Sumbawa, Polo Roti, Polo Leti, Polo Slear, Polo Kei bân Papua otabâ kendhâng sè èghâbây ḍâri perunggu .
- Dasawarsa sekitar taon 400 M kantos 1945 M (Feodal). Jenis tariyân è jhâman feodal panèka ètanḍhâi kalabân munculna para ahli tari sè aberri' bânnya' definisi. Tokoh-tokoh panèka tamaso' Curt Sach, Soedarsono, Corry Hamstrong, La Mery, bân laènna. È jhâman panèka, tariyân aghâḍhui bânnya' fungsi, è antarana tariyân upacara, tariyân hiburân, bân tariyân penampilân .
- Dasawarsa sekitar taon 1945 kantos samangken (Modern). Jenis tariyân modern panèka ètanḍhâi kalabân munculna koreografer kaḍhibi' sè aghâbây karjâ anyar, lebbi mènangka ekspresi ḍhibi' ḍâri ekspresi komunal. Pèkkèran koreografi individu panèka aspek penting ḍâri ḍampak buḍâjâ bârâ'. Tokoh tari modern è antarana Isadora Duncan, Martha Graham, Doris Humphrey, Mary Wigman bân laènna. Tokoh-tokoh tari modern ḍâri Inḍonèsia è antarana Sardono W. Kusumo bân Sal Murgiyanto. Karjâ-karjâ tari sè omber è jhâman modern panèka tamaso 'Ḍhungngèng ḍâri Ḍirah, Meta Ecology, bân Whining Forest.[3]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Sutini, Ai (2012). "Pembelajaran Tari bagi Anak Usia Dini". Cakrawala Dini: Jurnal Pendidikan Anak Usia Dini. 3 (2): 5. doi: 10.17509/cd.v3i2.10333ISSN2621-8321 È arsip ḍâri aslitangghâl 2021-04-11. Èaksès 2025-04-04.
- ↑ Tari- Tarian Indonesia I. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan. 2004.
- ↑ Anggraini, Dwi; Hasnawati, Hasnawati (2016). "Perkembangan Seni Tari: Pendidikan dan Masyarakat". Jurnal PGSD: Jurnal Ilmiah Pendidikan Guru Sekolah Dasar (ḍâlem bhâsa American Inggris). 9 (3): 288. doi10.33369/pgsd.9.3.287-293ISSN2599-0691. È arsip ḍâri asli tangghâl 2021-06-22. Èaksès 2025-12-26.
